Manastir Žiča na američkoj naslovnici

Sudeći prema naslovnoj stranici "Ričmond Tajms Dispeča", objavljenoj 11. septembra 1904. godine u gradu Ričmondu u Virdžiniji (SAD), veliko interesovanje svetske javnosti vladalo je, ne samo za krunisanje kralja Petra I Karađorđevića, već i za njegovo miropomazanje "u crkvi u kojoj su krunisani srpski kraljevi", kako je autor teksta zapisao ispod tada objavljene fotografije manastira Žiča.(za preuzimanje dokumenta - klik na sliku, potom desni klik, pa opcija Save as).

Engleski putopisac o Karanovcu

Prikupljajući materijal za knjigu "Srbija, najmlađi član Evropske porodice", koja je štampana u Londonu 1845. godine, putopisac Endrju Arčibald Paton, obišao je 1843. i 1844. godine gradove i vrleti tadašnje Srbije i na 382 stranice opisao prilike koje su u njoj vladale, dajući značajno mesto u ovoj povesti i gradu Karanovcu. (za preuzimanje dokumenta - klik na sliku, potom desni klik, pa opcija Save as).

"Školovao" glas u Fabrici vagona

Ljubivoje Vidosavljević, jedan od najuticajnijih umetnika - vokalnih solista posleratnog Radio Beograda, i pevač - producent koji je za sobom ostavio 70 trajnih snimaka, radio je, po završetku Drugog svetskog rata, u Fabrici vagona Kraljevo, zajedno sa svojim ocem,  dok je večeri provodio pevajući u KUD "Abrašević". (za preuzimanje dokumenta - klik na sliku, potom desni klik, pa opcija Save as).

Kraljevačka guska u svetskoj štampi

Da su i Kraljevčani u periodu između dva svetska rata imali šta da ponude svetskim medijima u njihovim rubrikama nalik na “Verovali ili ne” čuvenog Roberta Riplija, svedoče i tri objavljena novinska članka iz 1938. godine koja smo pronašli u australijskim, američkim i kanadskim dnevnim novinama. (za preuzimanje dokumenta - klik na sliku, potom desni klik, pa opcija Save as).

Ruski heroj - probni pilot Fabrike aviona Kraljevo

 Heroj Rusije iz Prvog svetskog rata – avijatičar Jankovski Georgij Viktorovič bavio se u periodu između dva svetska rata u Kraljevini Jugoslaviji najopasnijim zanimanjem koje postoji na planeti – radio je kao probni pilot Fabrike aviona u Kraljevu. (za preuzimanje dokumenta - klik na sliku, potom desni klik, pa opcija Save as).

Ratarska škola u Majerovoj enciklopediji

Da je kraljevačka Ratarska škola, osnovana 1882. godine, bila jedna od najznačajnih obrazovnih institucija tadašnjeg vremena, ne samo u Kraljevini Srbiji, već i u čitavoj Evropi, svedoči i pominjanje njenog imena u jednoj od najtiražnijih štampanih publikacija na nemačkom jeziku u Austrougarskoj monarhiji – Majerovoj enciklopediji - i to samo nekoliko godina posle njenog osnivanja u Kraljevu. (za preuzimanje dokumenta - klik na sliku, potom desni klik, pa opcija Save as).

Kraljevčani sa zatočenim vladikom Nikolajem

O Kraljevčanima koji su bili zatočeni u logoru Dahau i koji su podelili sudbinu sa vladikom Nikolajem Velimirovićem, i o Jevrejinu koji se za vreme okupacije uspešno skrivao u okolini Kraljeva i - preživeo. (za preuzimanje dokumenta - klik na sliku, potom desni klik, pa opcija Save as).

Minimaks i Mlakar o detinjstvu u Kraljevu

Najšarmantniji srpski TV voditelj i zabavljač na prostorima nekadašnje SFRJ – počivši Milovan Ilić Minimaks, otkrio je 1999. godine novinarima časopisa "Huper" malo poznate detalje o njegovom ranom detinjstvu, koje ga povezuju sa gradom na Ibru, a priliku da u nekoliko navrata u raznim medijima spomene Kraljevo nije propustio ni hrvatski voditelj nekada popularnog kviza "Kviskoteka" - Oliver Mlakar. (za preuzimanje dokumenta - klik na sliku, potom desni klik, pa opcija Save as)

Britanke koje su spasavale Kraljevčane

Od 130 žena lekara i medicinskih sestara iz Velike Britanije koje su kao dobrovoljci “Škotske ženske bolnice” pomagale Srbima tokom Prvog svetskog rata, njih devet služilo je u bolnicama u Kraljevu i Vrnjačkoj Banji spasavajući živote vojnika i civila tokom 1915. godine, dok su ostale tri dame to isto činile u drugim misijama na području Vrnjačke Banje. (za preuzimanje dokumenta - klik na sliku, potom desni klik, pa opcija Save as).

Kraljevčanin na brodu "Džordž Vašington"

Osamnaestogodišnji Mladen Pavlović iz Kraljeva, bio je jedan od 2.679 putnika broda “Džordž Vašington” koji se, u potrazi sa boljim životom - “trbuhom za kruhom”, tog 10. avgusta 1910. godine iskrcao u njujorkšku luku. (za preuzimanje dokumenta - klik na sliku, potom desni klik, pa opcija Save as).

Kraljevo u putopisu iz 1909. godine

Reč je o zbirci putopisa različitih svetskih autora koji su prokrstarili ondašnjom Evropom i čitaocima opisivali kako se živi i radi u tadašnjim državama, a pomenute fotografije su objavljene u putopisu pod nazivom “Današnja Srbija”, koji je priredio Fric Mielert. (za preuzimanje dokumenta - klik na sliku, potom desni klik, pa opcija Save as, prim. aut.).

Prvi jugoslovenski učitelj plesa

Kraljevačka istorija obiluje istorijskim činjenicama i velikim delima samih Kraljevčana, ali o tome se javno ne govori, kao da nam sve gore pomenuto ne služi na ponos. Takav je slučaj i sa Petrom R. Stojićem, prvim jugoslovenskim tanc – majstorom, koji je do danas ostao zaboravljen. (za preuzimanje dokumenta - klik na sliku, potom desni klik, pa opcija Save as, prim. aut.).

Kraljevački ratnik počiva u Češkoj

No, kako je spomen kosturnica u Jindrihovcima, u kojoj je sahranjeno 7.100 posmrtnih ostataka srpskih vojnika i manjeg broja civila, podignuta 1932. godine, uz lično zalaganje tadašnjeg predsednika Čehoslovačke Tomaša Masarika, prijatelja kralja Aleksandra I Karađorđevića, to znači da kosti Kraljevčanina Miloša Gavrovića počivaju među, danas, jedva vidljivim humkama 1.600 srpskih vojnika i oficira, u šumi na granici Češke i Nemačke, o kojima niko ne vodi računa. (za preuzimanje dokumenta - klik na sliku, potom desni klik, pa opcija Save as, prim. aut.).

Kraljevčanin među osnivačima vojne obaveštajne službe

Među 27 istaknutih ličnosti vojne obaveštajne službe u Srbiji, počev od Milivoja Blaznavca, preko Milutina Nedića (rođenog brata Milana Nedića, prim. aut), pa do Dušana Popova – Tricikla, nalazi se i jedan Kraljevčanin – armijski general Danilo Kalafatović. (za preuzimanje dokumenta - klik na sliku, potom desni klik, pa opcija Save as, prim. aut.).

Kraljevo na litografiji nemačkog ekspresioniste

O sаmom umetniku Fridrihu Tišleru i njegovom rаdu mаlo se znа. Kаko se obreo u Krаljevu tokom Prvog svetskog rаtа još mаnje je poznаto, аli je ostаlo zаpisаno dа je njegov rаd objаvio Pаul Kаsijer, krаjem mаrtа 1916. godine u Berlinu. Rаd je dimenzijа 19 x 28 sаntimetаrа, i štаmpаn je u berlinskoj štаmpаriji “H. S. Hermann & Co”. (za preuzimanje dokumenta - klik na sliku, potom desni klik, pa opcija Save as, prim. aut.).

Neobjavljene fotografije iz Prvog svetskog rata

Reč je o fotogrаfiji, kojа je snimljenа, kаko je nаvedeno, u periodu između 1. jаnuаrа 1915. godine i 31. decembrа 1916. godine, u čijem opisu stoji: “Grupа uhаpšenih meštаnа u okolini Krаljevа, koji su optuženi zа kršenje nаređenjа nemаčke vojne uprаve; (nа čelu je sveštenik Prаvoslаvne crkve)”. (za preuzimanje dokumenta - klik na sliku, potom desni klik, pa opcija Save as, prim. aut.).

Nevreme sprečilo desant na Kraljevo

- Čuveni SS pаdobrаnski bаtаljon 500, uoči operаcije “Konjićev skok” nаmerаvаo je dа uvežbа plаn operаcije tаko što će nаjpre nаd Krаljevom izvršiti desаnt, аli je ovа vojnа аkcijа propаlа zbog strаšnog nevremenа koje je tih dаnа zаdesilo Krаljevo, kаže ovаj izvor. (za preuzimanje dokumenta - klik na sliku, potom desni klik, pa opcija Save as, prim. aut.).

Vajarska agentura kraljevačkog Nemca

U knjizi “Nemačka obaveštajna služba”, objavljenoj 1956. godine od strane Državnog sekretarijata za unutrašnje poslove Federativne Narodne Republike Jugoslavije – uprave Državne bezbednosti III odeljenja, među zbirkom dokumenata, na 280. stranici knjige, nalazi se i Preporuka nemačkog SS kapetana za Kraljevčanina Josifa Majsnera. (za preuzimanje dokumenta - klik na sliku, potom desni klik, pa opcija Save as).

Prvoaprilska šala iz ratnih dana

Da su Kraljevčani oduvek bili dobre šaljivdžije, potvrđuju i šale koje se i dan danas pripovedaju, od kojih su najpoznatije one novinarske: prva govori o doajenu eks-jugoslovenskog novinarstva, globtroteru i znamenitom Kraljevčaninu čika Voji Blagojeviću, koji je to postao još za života, a koji je preko radio stanice uspešno "ubedio" slušaoce da im iz Londona "direktno govori" Kralj Petar II Karađorđević, dok se ona druga dogodila pre nekoliko godina kada je na Radio Kraljevu, 1. aprila, objavljena radijska vest da je Milutinu "pala" kapa sa glave, a građani pojurili da to i lično vide i/ili provere. (za preuzimanje dokumenta - klik na sliku, potom desni klik, pa opcija Save as, prim. aut.).

Fudbal se igrao i za vreme okupacije

Dok domaći film "Montevideo, vidimo se", posvećen učešću fudbalske reprezentacije Kraljevine Jugoslavije na Svetskom prvenstvu u fudbalu 1930. godine u Urugvaju, ovih dana obara sve rekorde po gledanosti, do potpisnika ovih redova dospeo je isečak iz novina iz 1942. godine, koji svedoči o tome kako se fudbal u Kraljevu igrao čak i za vreme okupacije, i kako je "najsporednija stvar na svetu" u gradu na Ibru bila "popularna" i tokom Drugog svetskog rata. (za preuzimanje dokumenta - klik na sliku, potom desni klik, pa opcija Save as, prim. aut.).

Identiteti stradalih kraljevačkih i vrnjačkih Jevreja

Kompletne podatke i izvore informacija o ovom otkriću dostavili smo Narodnom muzeju u Kraljevu, g-dinu Draganu Draškoviću i g-đi Silviji Krejaković. Tekst smo objavili iz najvećeg i najdubljeg poštovanja prema senima nevinih žrtava jevrejske nacionalnosti, stradalih tokom Drugog svetskog rata u Kraljevu i Vrnjačkoj Banji. Svi oni, bili su nekada naši sugrađani, koračali su zajedno sa našim precima pored Milutina, i šetali Vrnjačkom promenadom - od danas neka ponovo žive - u našim sećanjima (za preuzimanje dokumenta - klik na sliku, potom desni klik, pa opcija Save as, prim. aut.).

Jerusalim čuva sećanje na kraljevačke Jevreje

Novinar je, po definiciji, tragalac za istinom. Na istraživanju teme "Jevreji u Raškom okrugu" autor je radio 11 meseci, koristeći literaturu 250 svetskih istoričara, koji su pisali o Holokaustu Jevreja - na više od 45.000 stranica pisanog materijala. Ključne podatke, o broju Jevreja u Raškom okrugu uoči Drugog svetskog rata, autor je pronašao u jednoj od knjiga britanskog istoričara i profesora Oksfordskog univerziteta, ser Martina Gilberta. Potom, uvidom u dokumentaciju Memorijalnog centra za jevrejske žrtve holokausta "Jad Vašem" u Jerusalimu (Izrael), među podacima o stradalnicima iz Novog Pazara, otkrio je i identitete 5 Jevreja iz Kraljeva i 5 Jevreja iz Vrnjačke Banje, koji su, prema navodima "Jad Vašema", imali mesto prebivališta u svojim opštinama 1938. godine. Istina o stradanju kraljevačkih i vrnjačkih Jevreja, bila je zaboravljena više od sedam decenija.

Kraljevo - kompilacija starih fotografija

Kompilacija starih fotografija Kraljeva - video zapis koji je 2012. godine priredio Kraljevčanin pod nadimkom "joksimkv84", i tako otrgao od zaborava ćirilične napise na starim čaršijskim radnjama. 

Pijačni prizori u Kraljevu (1904)

Najstariji sačuvani film, snimljen na tlu Srbije, zasluga je dvojice Engleza: Arnolda Muira Vilsona, počasnog srpskog konzula u Šefildu, i njegovog snimatelja Frenka Moteršoa. Oni su, septembra 1904. godine, u Beogradu snimili film "Krunisanje Kralja Petra I Karađorđevića", kao i nekoliko prizora iz Kraljeva, manastira Žiča i Novog Pazara, od kojih je najpoznatiji ovaj koji vidite - "Pijačni prizori u Kraljevu (1904)" -na YouTube postavio korisnik pod nadimkom "Minjabuuu".